حضور ليلا حاتمي در هيئت داوري جشنواره معتبر کن بدون ترديد يک اتفاق مهم براي سينماي ايران است.اما اين حضور تحت تاثير برخي از حاشيه ها رنگ ديگري به خود گرفته است. موضوعي که بخشي از آن معلول رفتار اين بازيگر مطرح در افتتاحيه جشنواره بود و بخشي ديگر نيز نوع نگاه برخي از افراد به حوادث و اتفاقات و البته لزوم ايجاد جنجال هايي بر فضاي فرهنگي و هنري. مصافحه ليلا حاتمي با رئيس 84 ساله اين جشواره نقطه کانوني اين حاشيه ها بوده است.

به نوشته ابتکار، در کنار برخي از جنجال هاي رسانه اي نخستين واکنش را يک مقام دولتي ابراز کرد. حسين نوش‌آبادي معاون پارلماني وزير فرهنگ و ارشاد در واکنش به اين خبر گفت: حضور شخصيت‌هاي هنري و هنرمندان ايراني در خارج از کشور اگر با رعايت شئونات اسلامي و احترام به فرهنگ ملت و اعتقادات ايران باشد امري پسنديده است اما اگر اين حضور با بي توجهي به ارزش‌هاي جامعه و معيار‌هاي اخلاقي ما باشد ملت ايران اين رفتار را نمي‌پذيرند.

وي با بيان اينکه هنرمندان زن ايراني سمبل زنان ايراني در خارج از ايران هستند، افزود: حضور نامناسب زنان ايراني در خارج از کشور مخصوصاً هنرمندان که مورد احترام مردم ما هستند از طرف ايراني وطن‌پرست و علاقمند به ايران مورد قبول نيست. زنان ايراني چه هنرمند و چه غير هنرمند هميشه مظهر عفت و پاکي بوده‌اند، بنابراين اينگونه حضور‌هاي نامناسب که اخيراً در جشنواره کن اتفاق افتاده همسو با اعتقادات ديني ما نيست. اميدوارم کساني که به عنوان ايراني در مجامع بين‌المللي شرکت مي کنند به اعتبار و منزلت ايرانيان توجه داشته باشند تا چهره زن ايراني در دنيا بد و خدشه‌دار نشان داده نشود. احترام گذاشتن به مردم توسط هنرمندان يعني قبول داشتن باور‌ها و خواسته‌هاي آنها، بنابراين هنرمندان بايد به خواسته‌ها و معنويت مردم خود احترام بگذارند.»

لاله افتخاري، عضو هيات رييسه کميسيون فرهنگي مجلس اصولگراي نهم، نيز در واکنش به اين اتفاق ميگويد: ما انتظار داريم وزارت ارشاد با جديت با اين مساله و با کساني که به اين نحو رفتار مي کنند برخورد کند. نبايد بازيگران و هنرمنداني که بخواهند از خطوط قرمز عبور کنند، جايگاهي در سينماي ما داشته باشند؛ ما انتظار داريم وزارت ارشاد با جديت با اين مساله و با کساني که به اين نحو رفتار مي کنند برخورد کند. نبايد زناني که در بستر نظام جمهوري اسلامي امکاناتي برايشان فراهم شده تا به هنري دست پيدا کنند از اين بستر سوء استفاده کنند و به آبروي نظام اسلامي ضربه بزنند.

اين موضوع و برخي از مطالب منتشره از سوي برخي رسانه هاي غربي درباره بازتاب حضور ليلا حاتمي در جشنواره کن، دررسانه هاي داخلي، سبب شد تا خود ژيل ژاکوب نيز به اين اتفاقات واکنش نشان دهد.رئيس معروف جشنواره فيلم کن در توئيترش نوشت: «اين من بودم که براي جلو رفتم. در آن لحظه او براي من تجسمي از همه سينماي ايران بود... اين اتفاقات براي يک رسم معمول غربي ايجاد شده است.»

اگرچه رفتار ليلا حاتمي با هنجارهاي ملي و مذهبي مردم ايران مطابقت ندارد، امابه نظر مي رسد که برخي از واکنش ها بيش از آن که به خود موضوع بپردازد در راستاي تزريق جنجال هاي جديد به فضاي سياسي و فرهنگي کشور است. چرا که بسياري از اين افراد در موارد مشابه چند سال گذشته سکوت کرده بودند.

سيد ابولحسن مختاباد در يادداشتي که خبرآنلان منتشر کرده،آورده است: در فرهنگ غربي کسي براي التذاذ جنسي با طرف مقابل مصافحه نمي‌کند و اين را تنها آنهايي در خواهند يافت که نه به عنوان توريست که مدتي را در اين فرهنگ زيسته باشند. به ياد داشته باشيم که ليلا حاتمي نماينده دولت ايران يا ارگاني از قواي سه‌گانه و يا وزارت ارشاد و معاونت سينمايي در اين جشنواره نيست که حتما بخواهد پروتکل‌هاي آن را در کشوري خارج از ايران رعايت کند، اما فارغ از اين جمله معترضه نکته مهمتر شرايط اضطراري است که افراد در چنين مواقعي با آن روبرو مي‌شوند.

وي افزود: حتما خوانندگان اين نوشته به ياد دارند که دکتر محمود احمدي نژاد در مواجهه با مادر هوگو چاوز در مراسم تدفين با چه شرايطي روبرو شد و به رغم آنهمه حشم و خدمي که همراهشان بودند و بارها و بارها پروتکل‌هاي اين چنيني را چک و خنثي(!) مي‌کنند، اما در اين حادثه وضعيت به گونه‌اي شد که هيچ کاري از دست کسي برنمي‌آمد و خود آقاي احمدي‌نژاد هم در شرايط اضطراري قرار گرفت که مجبور به چنين عکس‌العملي شد و منتقدان داخلي هم متاسفانه به جاي درک اين شرايط مدام بر آتش اين انتقاد نفت افشاندند و يک حادثه کوچک و بي اهميت را اين همه بزرگ کردند.

اين فعال فرهنگي ادامه داد: حال با چنين مسائلي و با توجه به اينکه خانم حاتمي تمام تلاشش را صورت داد و در رعايت پوشش هم سعي کرد حرمت‌ها را نگاه دارد،لذا مصافحه ايشان با پيرمردي 84 ساله را نبايد اين قدر با مته به خشخاش گذاشتن بزرگ کرد. نکته جالب اين که در آراي برخي از فقها از جمله آيت‌الله سيستاني استثنائاتي براي مصافحه زن و مرد در شرايط اضطرار آمده است که حرمت شرعي اين گونه حوادث را هم توجيه مي‌کند. واقعا آدمي به شگفت درمي‌آيد که کشور با اين همه مشکلات و مسائل اصلي در حوزه‌هاي فرهنگي و اجتماعي و اقتصادي و سياسي روبروست و يک عده به جاي ديدن نقطه مثبت خانم حاتمي (نخستين بانوي ايراني که توفيق داوري در مهمترين جشنواره سينمايي دنيا را به دست آورد) فقط دنبال اينند که بهانه‌هايي اين چنيني پيدا کنند و آن را دستمايه کوبيدن افراد قرار دهند.

وي با اشاره به حضور سال هاي گذشته اين بازيگر در جشنواره هاي بين المللي نوشته است:بايد توجه داشت که ليلا حاتمي از آن دست بازي گراني است که مشخصا علاقه مند به فعاليت در داخل کشور است، و هر بار نيز در جشنواره ها و فستيوال هاي گوناگون حضور داشته، سعي کرده پوشش و رفتارش طوري باشد که مغايرتي با ارزش ها و هنجارهاي رسمي نداشته باشد. او نه به دنبال جنجال سازي است و نه تمايلي به هنجارشکني دارد. اين را مي توان از طريق شکل حضورش در مراسم داخل و خارج کشور مشاهده کرد. آيا در اين مورد خاص، به جا اوردن احترام براي يک پيرمرد 84 ساله که يک چهره سينمايي تاثير گذار و علاقه مند به سينماي ايران است، و مي تواند در نقش پدر يا پدربزرگ حاتمي باشد، چيزي آن چنان ناهنجار وجود دارد؟ آيا خود مردم احساس مي کنند که باورهايشان مورد بي احترامي قرار گرفته است؟

اگرچه دغدغه هاي برخي از متدينان در اين باره قابل احترام است، اما استفاده هاي سياسي از اين قبيل موضوعات و سکوت دربرابر موارد مشابه انگيزه ابراز کنندگان را با ترديدهاي جدي مواجه مي سازد.